Finns Sam avontuur
Gesprek in huize Vugts:
– “Schat, ik heb Finn opgegeven bij Stichting Sam.”
– “Sam? Is dat met die dolfijnen? Van die Dolly Dot?”
– “Ja, die.”
– “Denk je dat ie dat leuk gaat vinden? Ik bedoel, dat vindt ie vast heel moeilijk.”
– “Vast, maar als ik al die verhalen lees gaat ie het vooral heel leuk vinden.”
– “OK, ben benieuwd.”
– “Ik ook!”
Zo ongeveer begon ons SAM avontuur in de herfst van 2009. We hadden geen idee wat we konden verwachten (behalve dat we lang zouden moeten wachten) maar als we ook maar half dachten dat Finn ergens iets aan zou kunnen hebben was het de moeite waard om het te proberen. En in de zomer van 2011 was het eindelijk zover. In de tussentijd was er in ons gezin heel veel veranderd: oma Vugts was heel ziek geweest en daarna overleden en we hadden er een tweeling bij gekregen. Finn was bij een nieuwe juf in de klas gekomen met nieuwe kinderen die hij niet allemaal kende en al deze gebeurtenissen betekenden voor Finn zo’n verlies van vaste gegevens dat zijn gedrag van een lief, redelijk meegaand (mits we rekening hielden met zijn ‘wensen’) ventje naar een dwars, klierend en soms zelfs onmogelijk joch. Wat zijn gedrag betrof zaten we thuis en op school met onze handen in het haar.
Vlak voor de zomer werden we uitgenodigd voor een intake gesprek en reed ik met mijn moeder en Finn naar Harderwijk. Volkomen blanco want ik had geen flauw idee wat voor een gesprek het zou worden. De meeste gesprekken die ik in die tijd over Finn voerde werden al snel een klaagzang over hoe ik het niet trok met hem en hoewel ik altijd wel een luisterend oor trof (ook bij de hulpverlening) had ik zelden het gevoel iets te hebben aan zo’n gesprek. Dus ik was waarschijnlijk ook voor dit gesprek wat argwanend. Volkomen onterecht, zo bleek. We kwamen terecht in het warme bad dat Stichting SAM heet. Finn mocht met enkele therapeuten mee terwijl mama en ik met Marlou in de andere kamer gingen praten. Op de een of andere manier ging het gesprek gewoon vanzelf. Zo fijn om niks te hoeven uitleggen, dat termen meteen bekend zijn, dat Finns gedrag gelezen werd zoals het was zonder dat ik daar allerlei voorbeelden over hoefde te geven (hoewel ik dat vast wel gedaan zal hebben, ik ken mezelf) maar het fijnste was dat zowel de therapeuten als Marlou meteen zagen wat een leuke knul Finn eigenlijk is. Dat een vreemde in staat is door het lastige gedrag heen te kijken en jouw kind te zien zoals jij weet dat ie kan zijn, is zo ongelooflijk fijn! Wij waren thuis.
Eind september mocht Finn dan eindelijk naar Harderwijk voor de eerste sessie. Zijn SAM therapeut was Tischa Neve en Mare ter Horst was de SAM observant. Wat een geweldig duo. Finn was meteen weg van allebei. Omdat we thuis goed gekeken hadden naar de voorbereidende dvd wist Finn heel goed wat er stond te gebeuren en hij deed precies wat van hem verwacht werd. Zonder morren het duikpak en –schoenen aan, handen wassen in dolfijnenzeep en met Tischa en Mara mee naar de glaswand. We konden zien dat hij het super vond. Daarna naar de vlonder. En dat vond hij toch wel heel erg spannend. In dat strakke warme pak op zo’n wiebelend eilandje met mensen die je nog niet zo goed kent. Aan zijn strakke glimlach konden we zien hoe moeilijk hij het vond en toch deed ie het! Het toeval wilde dat hij Bernadette als dolfijntrainer kreeg, net als op de dvd en dat was voor hem waarschijnlijk wel heel fijn. Dat ie goed had opgelet bij het kijken naar de dvd bleek toen hij Bernadette moest vragen of hij een visje mocht geven aan dolfijn K’olutha: in exact dezelfde intonatie als op de dvd vroeg hij: “Bernadette, mag ik een visje?” Overigens vond ie het visjes geven het aller-leukst van allemaal. Heel lastig dat je dat eerst steeds moet vragen voor dat het mag; het liefst had ie in zijn eentje alle dolfijnen gevoerd! Hoewel wij niet konden verstaan wat er allemaal werd gezegd konden we wel goed zien wat een inspanning het Finn allemaal kostte. En toch, hij deed alles mee: hij liet dolfijn K’olutha op zijn rug zwemmen, met zijn staart flapperen, springen en spetteren. En hij gaf hem visjes. Hij heeft K’olutha geaaid en zelfs een kusje op zijn staart gegeven! Een keer raden wie Finns lievelingsdolfijn werd. Na de vlonder mocht hij mee in het water om met de dolfijnen te spelen. Vol goede moed zagen we hem het water instappen en hij heeft ook nog ballen gegooid en hoepels maar we zagen dat hij het heel moeilijk vond. Toen hij ook nog ergens op ging zitten waar je niet op kon zitten en hij tot zijn schouders in het water zakte was het genoeg voor hem: al dat (koude) water in zijn pak en in zijn schoenen, dat hoorde er niet bij! Dat was hem echt teveel. Tischa probeerde hem nog mee terug het water in te krijgen maar hij was er klaar mee. En toch, omdat Tischa het vroeg, nog 1 bal naar de dolfijnen gegooid. Zo knap van hem. Wat hebben wij genoten van Finn. En wat waren we trots op hem!
Na deze eerste keer mochten we nog 5 keer terug. En iedere keer zagen we Finn zijn grenzen verleggen (hoewel, hij is de 2e sessie nog 1 keer het water in geweest maar daarna kregen we hem er met geen stok meer in). En omdat het thuis een heftige tijd was (mijn vader overleed halverwege deze periode) had Finn het soms heel moeilijk. Tischa was geweldig. Bij haar mocht Finn zijn wie hij is of hoe hij op dat moment was. En als dat dwars was, was ie maar lekker dwars. Was ie verdrietig mocht ie verdrietig zijn. Was ie boos, dan maar even goed boos. En juist daardoor kreeg ze het voor elkaar dat ie toch met haar meeging; hij deed alles voor haar. Voor het eerst in een heel lange tijd was ik in staat om Finn weer te zien. Ik bedoel mijn mannetje, mijn ‘Grote Lief’. Tischa liet me zien dat zijn gedrag hem niet definieert maar dat hij daaronder zit en dat ik er doorheen moet kijken, moet luisteren naar wat ie zegt tussen alle zinnen door. Soms zat ik naar hem te kijken hoe hij met Tischa en Mare bij de glaswand spelletjes deed en zag ik hoe hij ze voor de gek hield, grapjes maakte of ik hoorde hem zeggen dat ie het moeilijk vond. Dan sprongen de tranen me in de ogen want daar zat ie, mijn Finn! Ik was hem zo lang kwijt geweest… Zijn moeilijke gedrag was soms zo ondoordringbaar dat ik alleen maar mee kon in de emoties die zijn gedrag in me losmaakten. Maar Tischa gaf ons weer handvatten die ons hielpen Finn ook thuis weer te zien.
Het was even afkicken toen de zesde sessie was geweest. Gelukkig mochten we nog een keer terug in november. Het dolfinarium was toen al gesloten voor daggasten en het was die dag erg mistig. De sfeer in het park was daarom heel bijzonder, maar het meest bijzondere was nog wel dat ik, omdat Mare helaas ziek was, in haar plaats samen met Tischa, bij hoge uitzondering, de sessie mocht doen. En dat was echt een fantastische ervaring! Finn kreeg zijn lievelingsdolfijn K’olutha voor de training en Bianca was onze trainster. En Finn had er zin in, hij deed ontzettend goed mee en keek Bianca goed aan als hij een visje wilde geven. Toen hij K’olutha had laten ‘toeteren’ vroeg Tischa wie er nog meer mochten. “Mama”, was zijn antwoord. Mooier konden we ons Sam avontuur niet afsluiten!
Van de doelen die we bij de intake hadden vastgesteld hebben we lang niet alles bereikt. Maar dat is niet erg, wat we wel hebben bereikt hadden we van te voren niet kunnen bedenken. Dát bereiken kon alleen maar omdat we de andere doelen hebben losgelaten. En thuis merken we dat Finn een stuk rustiger is, juist omdat we hém horen in plaats van zijn gezeur/gezeik/geklier/gevloek. Niet dat alle problemen de wereld uit zijn, helemaal niet, maar meestal zijn we veel beter in staat ze te relativeren en/of te plaatsen.
We zijn Stichting SAM, in het bijzonder SAMMERS Marlou, Yvonne, Tischa en Mare en de medewerkers van het Dolfinarium, met name Bianca, en natuurlijk dolfijn K’olutha enorm dankbaar voor … tja, alles. Van begeleiding tot luisterende oren tot oog voor Finn en ons, alles klopte.
Theo en Babiche Vugts